The Book of Common Prayer
United States England Scotland Ireland Wales Canada World

    Het Boek van het Algemeen Gebet (1662)
The 1662 Book of Common Prayer in Dutch

 

ORDE VAN HET

AVOND-GEBED,

DAGELIJKS HET GEHEELE JAAR DOOR.


Bij het begin van het Avondgebed zal de Dienaar met luider stem ééne of meer dezer volgende Spreuken der Heilige Schriften lezen. En dan zat hij zeggen. hetgeen er na die Spreuken volgt.

ALS de goddelooze zich bekeert van zijne goddeloosheid, die hij gedaan heeft, en doet regt en geregtigheid, die zal zijne ziel in het leven behouden.   Ezech. xviii. 27.

Ik ken mijne overtredingen, en mijne zonde is steeds voor mij.   Ps. li. 5.

Verberg uw aangezigt van mijne zonden, en delg uit al mijne ongeregtigheden.   Ps. li, 11.

De offeranden Gods zijn een gebroken geest; een gebroken en verslagen hart zult Gij, o God! niet verachten.   Ps.li.19.

Scheurt uw hart en niet uwe kleederen, en bekeert u tot den Heer, uwen God: want Hij is genadig en barmhartig, langmoedig en groot van goedertierenheid, en berouw hebbende over het kwade.   Joël ii, 13.

Bij den Heer, onzen God, zijn de barmhartigheden en vergevingen, alhoewel wij tegen Hem gerebelleerd hebben. En wij hebben de stem des Heeren, onzes Gods, niet gehoorzaamd, dat wij in zijne wetten wandelen zouden, die Hij gegeven heeft voor onze aangezigten.   Dan. ix. 9,10.

Kastijd mij, Heer! doch met mate; niet in uwen toorn, opdat Gij mij niet te niete maket.   Jer. x. 24. Ps. vi. 2.

Bekeert u; want het Koningrijk der hemelen is nabij gekomen.   Matth. iii. 2.

Ik zal opstaan en tot mijnen vader gaan, en ik zal tot hem zeggen: Vader! ik heb gezondigd tegen den hemel, en voor u; en ik ben niet meer waardig uw zoon genaamd te worden.   Luk. xv, 18, 19.

Ga niet in het gerigt met uwen knecht, 0 Heer! want niemand, die leeft, zal voor uw aangezigt regtvaardig zijn.   Ps. cxliii. 2.

Indien wij zeggen, dat wij geene zonde hebben, zoo verleiden wij ons zelven, en de waarheid is in ons niet. Indien wij onze zonden belijden, Hij is getrouwen regtvaardig, dat Hij ons de zonden vergeve, en ons reinige van alle ongeregtigheid.   1 Joh. i. 8,9.

ZEER geliefde broeders! de Heilige Schrift vermaant ons op verscheidene plaatsen tot erkenning en belijdenis onzer menigvuldige zonden en boosheid; en dat wij die niet zullen ontveinzen of bemantelen voor het aangezigt van den almagtigen God, onzen hemelschen Vader, maar ze met een ootmoedig, nederig, boetvaardig en gehoorzaam hart belijden; ten einde wij de vergiffenis derzelve mogen verwerven, naar zijne oneindige goedheid en barmhartigheid. En ofschoon wij te allen tijde onze zonden ootmoedig voor God moeten erkennen, behooren wij dit echter vooral te doen, wanneer wij zamenkomen en ons met elkander vereenigen, om Hem dank te zeggen voor de groote weldaden, die wij uit zijne hand ontvingen, om den Hem verschuldigden lof te verbreiden, om zijn allerheiligst Woord te hooren en te bidden om hetgeen ons, zoo wel naar ligchaam als ziel, heilzaam en noodig is. Weshalve ik u bid en smeek, zoo velen als gij hier tegenwoordig zijt, met een zuiver hart en ootmoedige stem met mij te naderen tot den troon der hemelsche genade, mij nazeggende:

Eene algemeene belijdenis, die door de gansche gemeente den Dienaar moet worden. nagezegd, allen knielende.
 

The Order for

Evening Prayer

Daily throughout the Year

ALMAGTIGE en barmhartige Vader! Wij hebben gedwaald, en zijn van uwe wegen afgeweken, als verlorene schapen. Wij hebben te veel de gedachten en begeerlijkheden onzer eigen harten gevolgd. Wij hebben misdreven tegen uwe heilige wetten. Wij hebben nagelaten, hetgeen wij behoorden te doen; En wij hebben gedaan, hetgeen wij behoorden niet te doen; En er is geen heils in ons. Maar Gij, o Heer! ontferm u over ons, ellendige overtreders. Verschoon Gij hen, o God! die hunne gebreken belijden. Rigt Gij hen op, die boetvaardig zijn; Volgens uwe beloften aan het menschdom verkondigd in Christus Jezus, onzen Heer. En verleen ons, o barmhartige Vader! om zijnentwil; Dat wij voortaan godzalig, regtvaardig, en matig leven mogen, Ter eere van uwen heiligen naam. Amen.

De Absolutie, of Vergeving van zonden, door den Priester alleen, staande, uit te spreken, terwijl. de gemeente nog knielt.

DE almagtige God, de Vader van onzen Heer Jezus Christus, die geenen lust heeft in den dood eens zondaars,maar veeleer daarin, dat hij zich bekeere van zijne boosheid en leve; en die aan zijne Dienaren magt en bevel gegeven heeft, om zijnen volke, wanneer het boetvaardig is, de Absolutie en Vergeving hunner zonden te verkondigen en uit te spreken: Hij vergeeft en ontslaat allen, die zich van harte bekeeren en zijn heilig Evangelie ongeveinsd gelooven. Laat ons derhalve Hem smeeken, dat Hij ons opregte bekeering en zijnen Heiligen Geest verleene, opdat hetgeen wij thans verrigten Hem welgevallig zij, en ons overige leven voortaan onbesmet en heilig wezen moge; zoodat wij ten laatste mogen ingaan in zijne eeuwige vreugde; door Jezus Christus, onzen Heer. Amen.

Dan zal de Dienaar knielen, en het Gebed des Heeren zeggen; terwijl ook de gemeente knielt en het met hem herhaalt.
 

Confession & Absolution

ONZE Vader, die in de hemelen zijt! Uw naam worde geheiligd. Uw koningrijk kome. Uw wil geschiede, Gelijk in den hemel, zoo ook op de aarde. Geef ons heden ons dagelijksch brood. En vergeefons onze schulden, Gelijk ook wij vergeven onzen schuldenaren. En leid ons niet in verzoeking, Maar verlos ons van den booze. Want uw is het koningrijk, En de kracht, en de heerlijkheid. In der eeuwigheid. Amen.

Dan zal hij insgelijks zeggen:

O Heer! open Gij onze lippen.
Antw. En onze mond zal uwen lof verkondigen.
Priester. O God! haast U om ons te verlossen.
Antw. O Heer! haast U tot onze hulp.

Hier staan allen op, en de Priester zal zeggen:

    Eere Zij den Vader, en den Zoon: en den Heiligen Geest;
    Antw. Gelijk het was in den beginne, nu is, en altoos zijn zal: in alle eeuwigheid. Amen.
    Priester. Looft den Heer.
    Antw. De naam des Heeren zij geloofd.

Dan zullen de Psalmen gezegd of gezongen worden naar de voorgeschreven orde. Dan eene Les uit het Oude Testament, zoo als verordend is. En daarna Magnificat (of de Lofzang der gezegende Maagd Maria) in de landtaal, als volgt.
 

Lord's Prayer

MAGNIFICAT.

Lukas i. 46.

MIJNE ziel maakt groot den Heer: en mijn geest verheugt zich in God, mijnen Zaligmaker;
    Omdat Hij de nederigheid: zijner dienstmaagd heeft aangezien.
    Want zie, van nu aan: zuilen mij zalig spreken al de geslachten.
    Want groote dingen heeft aan mij gedaan Hij, die magtig is: en heilig is zijn naam.
    En zijne barmhartigheid is van geslachte tot geslachte: over degenen,die Hem vreezen.
    Hij heeft een krachtig werk gedaan door zijnen arm: Hij heeft verstrooid de hoogmoedigen in de gedachten hunner harten.
    Hij heeft magtigen van de troonen afgetrokken: en nederigen heeft Hij verhoogd.
    Hongerigen heeft Hij met goederen vervuld: en rijken heeft Hij ledig weggezonden.
    Hij heeft Israël, zijnen knecht, opgenomen, opdat Hij gedachtig ware der barmhartigheid: (gelijk Hij gesproken heeft tot onze vaderen, namelijk tot Abraham en zijn zaad) in der eeuwigheid.
    Eere zij den Vader, en den Zoon: en den Heiligen Geest;
    Gelijk het was in den beginne, nu is, en altoos zijn zal: in alle eeuwigheid. Amen.

Of anders deze Psalm; behalve op den negentienden dag der maand, wannesr dezelve in de gewone volgorde der Psalmen gelezen wordt,

CANTATE DOMINO.

Ps. xcviii,

    Zingt den Heere een nieuw lied: want Hij heeft wonderen gedaan.
    Zijne regterhand, en de arm zijner heiligheid: heeft Hem heil gegeven.
    De Heer heeft zijn heil bekend gemaakt: Hij heeft zijne geregtigheid geopenbaard voor de oogen der Heidenen.
    Hij is gedachtig geweest zijner goedertierenheid, en zijner waarheid aan het huis Israëls: en al de einden der aarde hebben gezien het heil onzes Gods.
    Juicht den Heere, gij gansche aarde: roept uit van vreugde, en zingt vrolijk, en psalmzingt.
    Psalmzingt den Heere met de harp: met de harp en met de stem des gezangs.
    Met trompetten en bazuinen-geklank: juicht voor het aangezigt des Konings, des Heeren.
    De zee bruise met hare volheid: de wereld met degenen, die daarin wonen.
    Dat de rivieren met de handen klappen, dat te gelijk de gebergten vreugde bedrijven, voor het aangezigt des Ree. ren: want Hij komt, om de aarde te rigten.
    Hij zal de wereld rigten in geregtigheid : en de volken in alle regtmatigheid.
    Eere zij den Vader, en den Zoon: en den Heiligen Geest;
    Gelijk het was in den beginne, nu is, en altoos zijn zal: in alle eeuwigheid. Amen.

Dan eene Les uit het Nieuwe Testament, zoo als verordend is. En daarna, Nunc dimittis (of de Lofzang van Simeon) in de landtaal, als volgt.
 

 

NUNC DIMITTIS.

Lukas ii. 29.

NU laat Gij, Heer! uwen dienstknecht gaan in vrede: naar uw woord.
    Want mijne oogen hebben: uwe zaligheid gezien,
    Die Gij bereid hebt: voor het aangezigt van al de volken, Een licht tot verlichting der Heidenen: en tot heerlijkheid van uw volk Israël.
    Eere zij den Vader, en den , Zoon: en den Heiligen Geest; Gelijk het was in den beginne, nu is, en altoos zijn zal: in alle eeuwigheid. Amen.

Of anders deze Psalm; behalve op den twaalfden dag der maand.

DEUS MISEREATUR.

Psalm lxviî.

GOD zij ons genadig en zegene ons: Hij doe zijn aanschijn aan ons lichten.
    Opdat men op de aarde uwen weg kenne: onder alle Heidenen uw heil.
    De volken zullen U, o God! loven: de volken, al te maal, zullen U loven.
    De natiën zullen zich verblijden en juichen: omdat Gij de volken zult rigten in regtmatigheid; en de natiën op de aarde, die zult Gij leiden.
    De volken zullen U, o God! loven; de volken, al te maal, zullen U loven.
    De aarde geeft haar gewas: God, onze God, zal ons zegenen.
    God zal ons zegenen: en alle einden der aarde zullen Hem vree zen.
    Eere zij den Vader, en den Zoon: en den Heiligen Geest;
    Gelijk het was in den beginne, nu is, en altoos zijn zal: in alle eeuwigheid. Amen.

Dan zal de Apostolische Geloofsbelijdenis door den Dienaar en de gemeente staande gezegd of gezongen worden.
 

 

IK geloof in God den Vader, den Almagtigen, Schepper des hemels en der aarde.
    En in Jezus Christus, zijnen eengeboren' Zoon, onzen Heer,Die ontvangen is van den Heiligen Geest, Geboren uit de Maagd Maria, Die geleden heeft onder Pontius Pilatus, Is gekruist, gestorven en begraven, Nedergedaald ter helle; Ten derden dage wederom opgestaan van de dooden, Opgevaren ten hemel, Zittende ten regterhand Gods, des Almagtigen Vaders; Van waar Hij komen zal, om te oordeelen de levenden en de dooden.
    Ik geloof in den Heiligen Geest; De heilige Katholijke kerk; De gemeenschap der Heiligen; Vergeving der zonden, Wederopstandingdes vleesches, En een eeuwig leven. Amen.

En daarna deze volgende gebeden, terwijl allen eerbiedig knielen, de Dienaar eerst met luider stemme uitsprekende :

De Heer zij met u.
Antw. En met uwen geest.
Dien. Laat ons bidden:
Heer! ontferm U onzer.
Christus! ontferm U onzer.
Heer! ontferm U onzer.

Dan zullen de Dienaar, Klerken en gemeente met luider stomme het Gebed des Hoeren: zeggen.
 

Apostles' Creed

ONZE Vader, die in de hemelen zijt! Uw naam worde geheiligd. Uw koningrijk kome. Uw wil geschiede, Gelijk in den hemel, zoo ook op de aarde. Geef ons heden ons dagelijksch brood. En vergeef ons onze schulden, Gelijk ook wij vergeven onzen schuldenaren. En leid ons niet in verzoeking, Maar verlos ons van den booze. Amen.

Dan zal de Priester opstaande zeggen.:

    O Heer! toon ons uwe goedertierenheid;
    Antw. En geef ons uw heil.
    Priester. O Heer! behoed de Koningin.
    Antw. En verhoor ons genadiglijk, als wij U aanroepen.
    Priester. Bekleed uwe Dienaars met geregtigheid.
    Antw. En dat uwe gunstgenooten juichen.
    Priester. O Heer! verlos uw volk.
    Antw. En zegen u we erve.
    Priester. Geef vrede in onze dagen, 0 Heer!
    Antw. Want niemand anders strijdt voor ons, dan Gij alleen, o God!
    Priester. O God! schep ons een rein hart
    Antw. En neem uwen Heiligen Geest niet van ons.

Dan zullen drie Collecten volgen: de eerste die van den Dag; de tweede om Vrede; de derde om Hulp tegen alle gevaren, zoo als hierna volgt; welke twee laatste Collecten dagelijks bij het Avondgebed zonder verandering zullen gelezen worden;
 

Lord's Prayer

DE TWEEDE COLLEOT BIJ HET AVOND-GEBED.

O GOD! van wien alle heilige begeerten, alle goede raadslagen en alle deugdzame daden voortkomen; geef uwen dienaren dien vrede, welken de wereld niet geven kan,opdat zoowel onze harten geneigd worden tot gehoorzaamheid aan uwe geboden, als ook dat wij door U tegen de vrees voor onze vijanden beveiligd, in rust en vrede ons leven leiden mogen; door de verdiensten van Jezus Christus, onzen Heiland. Amen.
 

2nd Collect at Evening Prayer

DE DERDE COLLECT, OM HULP TEGEN ALLE GEVAREN.

VERLICHT onze duisternis, smeeken wij U, o Heer! en bescherm ons, door uwe groote ontferming, tegen alle moeijelijkheden en gevaren van dezen nacht; ter liefde van uwen éénigen Zoon, onzen Zaligmaker, Jezus Christus. Amen.

In Koren en op p'aatsen, maar gezongen wordt, volgt hier het Beurtgezang.
 

3rd Collect, for aid against all Perils

EEN GEBED VOOR DE KONINGIN.

O HEER, onze hemelsche Vader! hoog en magtig, Koning der koningen, Heer der heeren, éénige bestuurder der Vorsten, die, van uwen troon, op alle bewoners der aarde nederziet; wij smeeken U van ganscher harte, in gunste neder te zien op onze geëerbiedigde Koningin VICTORIA, en haar zoo met de genade van uwen Heiligen Geest te vervullen, dat zij altoos genegen zij om uwen wil te volbrengen en in uwe wegen te wandelen. Schenk haar eene ruime mate van hemelsche gaven; vergun haar lang in gezondheid en voorspoed te leven; sterk haar, opdat zij al hare vijanden overwinnen moge; en eindelijk, na dit leven, de eeuwige vreugde en zaligheid moge verwerven; door Jezus Christus, onzen Heer. Amen.
 

Prayer for the Queen

EEN GEBED VOOR HET KONINKLIJKE HUIS.

ALMAGTIGE God, Bron van al het goede! Wij smeeken U ootmoedig om uwen zegen voor den Prins Albert, Albert Prins van Wallis, en het geheele Koninklijke Huis. Verleen hun uwen Heiligen Geest; schenk hun uwe hemelsche genade, en allen tijdelijken voorspoed, en voer hen tot uw eeuwig koningrijk; door Jezus Christus, onzen Heer. Amen.
 

Prayer for the Royal Family

EEN GEBED VOOR DE GEESTELIJKHEID EN DE GEMEENTEN.

ALMAGTIGE en eeuwige God, die alleen groote wonderen werkt! Schenk den zaligenden invloed van uwen Geest aan onze Bisschoppen, en Herders, en al de Gemeenten, aan hunne zorg toevertrouwd; en doe, opdat zij U steeds behagen, uw' zegen, als een' gedurigen dauw, op hen nederdalen. Verleen dit, o Heer! ter eere van onzen Middelaar en Voorspraak, Jezus Christus. Amen.
 

Prayer for Clergy & People

EEN GEBED VAN DEN H. CHRYSOSTOMUS.

ALMAGTIGE God! die ons heden de genade bewezen hebt, dat wij, eendragtig te zamen vereend, onze gebeden tot U mogen opofferen, en die belooft, dat, waar er twee of drie in uwen naam vergaderd zijn, Gij hunne gebeden verhooren zult; vervul nu, o Heer! de begeerten en smeekingen uwer dienaren, als meest tot hun heil verstrekken kan; en verleen ons in deze wereld de kennis uwer waarheid, en in de toekomende het eeuwige leven. Amen.

II. CORINTHE, XIII.

DE genade van onzen Heer Jezus Christus, en de liefde Gods, en de gemeenschap des Heiligen Geestes, zij altoos met ons allen. Amen.

Hier eindigt de Orde van het Avondgebed door het geheele jaar.
 


 
 

Prayer of St. Chrysostom

BIJ HET MORGEN-GEBED.

Op de Feestdagen: Kersmis, Epifanie, St. Matthias, Paschen, Hemelvaart, Pinksteren, Johannes den Dooper, St, Jacobus, St. Bartholomeus, St. Mattheus, St. Simon en St. Judas, St. Andreas, en op Drieëenheids Zondag zal bij het Morgengebed, in plaats van de Apostolische Geloofsbelijdenis de navolgende Belijdenis van ons Christelijk geloof, gewoonlijk de Geloofsbekentenis van den H. ATHANASIUS genaamd, door den Dienaar en de gemeente staande gezongen of gezegd worden;

QUICUNQUE VULT.

ZOO wie wil zalig zijn: dien is voor alle ding noodig, dat hij het Katholijke geloof houde.
    Hetwelk zoo wie niet geheel en ongeschonden bewaart: die zal, zonder twijfel, eeuwiglijk verderven.
    Het Katholijke geloof is dit: Dat wij den éénigen God in Drieheid, en de Drieheid in de Eenheid eeren;
    Zonder de personen te vermengen: of het wezen en de zelfstandigheid te deel en.
    Want het is een ander persoon des Vaders, een ander des Zoons: een ander des Heiligen Geestes.
    Maar de Vader, Zoon en Heilige Geest hebben ééne Godheid: gelijke eere en gelijke eeuwige heerlijkheid.
    Hoedanig de Vader is, zoodanig is ook de Zoon: zoodanig is ook de Heilige Geest.
    De Vader is ongeschapen, de Zoon is ongeschapen: de Heilige Geest is ongeschapen.
    Onmetelijk is de Vader, onmetelijk is de Zoon: onmetelijk is de Heilige Geest.
    De Vader is eeuwig, de Zoon is eeuwig: de Heilige Geest is eeuwig.
    Nogtans zijn het niet drie eeuwigen: maar één eeuwige.
    Gelijk ook niet drie ongeschapenen, noch drie onmetelijken: maar één ongeschapene, en één onmetelijke,
    Desgelijks is de Vader almagtig, de Zoon almagtig: de Heilige Geest almagtig.
    En nogtans zijn het niet drie almagtigen: maar één almagtige.
    Alzoo is ook de Vader God, de Zoon God: de Heilige Geest God.
    En nogtans niet drie Goden: maar het is één God.
    Alzoo is de Vader Heer, de Zoon Heer: de Heilige Geest Heer.
    En nogtans zijn het niet drie Heeren: maar één Heer.
    Want gelijk wij door de Christelijke . waarheid gedwongen worden: een' iegelijk persoon bijzonder God of Heer te noemen;
    Alzoo is ons ook door het Katholijke geloof verboden: drie Goden of Heeren te bekennen.
    De Vader is van niemand gemaakt: noch geschapen, noch gegenereerd.
    De Zoon is van den Vader alleen: niet gemaakt, noch geschapen, maar gegenereerd.
    De Heilige Geest is van den Vader en den Zoon: niet gemaakt, noch geschapen, noch gegenereerd, maar uitgekomen.
    Zoo is daar dan één Vader, niet drie Vaders; één Zoon, niet drie Zonen: één Heilige Geest,niet drie Heilige Geesten.
    En in deze Drieheid is niet eerst, noch laatst: niet meest, noch minst;
    Maar de gansche drie personen hebben gelijke eeuwigheid: en zijn zich zelven allezins gelijk.
    Zoodat alomme (gelijk nu gezegd is): de Eenheid in de Drieheid, en de Drieheid in de Eenheid zij te eeren,
    Daarom, zoo wie wil zalig zijn : die moet aldus van de Drievuldigheid gevoelen.
    Maar het is tot de eeuwige zaligheid noodig: dat hij ook de menschwording onzes Heeren Jezus Christus trouwelijk geloove.
    Zoo is dan het regte geloof, dat wij gelooven en belijden: dat onze Heer Jezus Christus, i Gods Zoon, is God en mensch;
    Hij is God uit de substantie des Vaders, voor alle tijden gegenereerd: en mensch uit de substantie zijner moeder, in del' tijd geboren;
    Velkomen God, volkomen mensch: hebbende eene verstandige ziel en menschelijk vleesch;
    Den Vader gelijk, naar de Godheid: minder dan de Vader, naar de menschheid.
    Dewelke, hoewel hij God is en mensch: zoo is hij nogtans niet twee, maar één Christus;
    Hij is één, niet door verandering der Godheid in het vleesch: maar door de aanneming der menschheid in God;
    Hij is één, niet door de vermenging der substantie: maar door de éénheid des persoons.
    Want gelijk de verstandige ziel en het vleesch één mensch zijn: alzoo is God en de mensch één Christus;
    Dewelke geleden heeft om onzer zaligheid wille: nedergedaald is ter helle, ten derden dage weder opgestaan van de dooden.
    Opgeklommen ten hemel, zit ter regterhand Gods, des almagtigen Vaders: en zal van dáár komen oordeelen, de levenden en de dooden.
    Bij wiens komst alle menschen weder zullen opstaan met hunne ligchamen: en van hunne eigene werken rekenschap geven.
    En die goed gedaan hebben, zullen in het eeuwige leven gaan: maar die kwaad gedaan hebben, in het eeuwige vuur.
    Dit is het Katholijke geloof: hetwelk zoo wie niet trouwelijk en vast gelooft, die zal niet mogen zalig zijn.
    Eere zij den Vader, en den Zoon: en den Heiligen Geest;
    Gelijk het was in den beginne, nu is, en altoos zijn zal: in alle eeuwigheid. Amen.

 

At Morning Prayer

(Athanasian Creed, or Quicunque vult)

 

Return to the 1662 Book of Common Prayer in Dutch

Web author: Charles Wohlers U. S. EnglandScotlandIrelandWalesCanadaWorld